Resistentie

Omdat er zeer frequent naar medicatie wordt gegrepen in onze hobby, hebben we te maken met hardnekkige resistentie op allerlei vlakken. Resistentie kun je omschrijven als een erfelijk verworven weerstand tegen giftige stoffen. De meeste “medicijnen” die we voor de vijver gebruiken zijn niets anders dan gif, waarbij het de bedoeling is dat we zoveel doseren dat de parasiet het loodje legt en de gastheer blijft leven. U begrijpt dat het gebruik van deze middelen ook onze vissen en het vijvermilieu een flinke tik kunnen verkopen. Mede om die reden ben ik altijd terughoudend als het op behandelen aankomt. Liever zie ik dat de omstandigheden waaronder de vis moet leven worden geoptimaliseerd, waardoor een goede weerstand kan worden opgebouwd, zodat de vis zelf de paar parasietjes die in elke vijver voorkomen onder controle kan houden. Uiteraard kan het voorkomen dat je niet onder het gebruik van medicatie uitkomt.

Resistentie verwerven

Ieder organisme dat zich voortplant heeft een unieke DNA-codering, óók eencelligen die zich als het ware vermenigvuldigen door celdeling. Bij het kopiëren van DNA worden namelijk altijd foutjes gemaakt. Wanneer je bijvoorbeeld een bepaalde dosering antibiotica (een middel tegen bacteriën) gebruikt, zijn er altijd een paar bacteriën die door die toevallige foutjes beter bestand zijn tegen het middel. Wanneer deze de behandeling overleven en zich gaan vermenigvuldigen, dan ontstaat dus een populatie bacteriën die bestand is tegen de eerder toegediende soort en hoeveelheid antibiotica. Zeker bij kleine parasieten is de vermenigvuldigingssnelheid zeer hoog, waardoor al snel een resistente populatie kan ontstaan die net zo groot is als voor de toediening van de antibiotica. U zult dan naar een zwaarder of ander middel moeten grijpen. Komen deze resistente bacteriën vervolgens in andere vijvers, dan werkt het middel dus uiteindelijk nergens meer. Denk hierbij in de mensenwereld ook aan MRSA, de ziekenhuisbacterie, waar vrijwel geen antibiotica meer tegen werkt. Een groot probleem! Terughoudendheid bij het gebruik van antibiotica is dus gepast. Het willekeurig inspuiten van antibiotica bij een bacteriële infectie is in mijn optiek een slecht idee. Het is gokken en werkt resistentie in de hand. De juiste weg is het maken van een kweekje (via een swap) om zo een antibiogram op te zetten dat als doel heeft om een werkende antibiotica voor te kunnen schrijven. Veel beter dan gokken!

Wormenmiddelen

Naast resistentie tegen antibiotica is resistentie tegen middelen voor huid- en kieuwwormen in de koihobby een groot probleem. Veel middelen werken niet goed meer of dienen in een veel hogere dosering te worden toegediend. Er is een wapenwedloop (nieuw ontwikkelde medicatie versus resistente wormen) ontstaan waarbij de wormen aan de winnende hand lijken te zijn. Soms moeten wel drie behandelingen met verschillende middelen worden toegediend, voordat het middel gevonden is dat werkt. Soms is dat zelfs niet voldoende. Om de kans op succes zo groot mogelijk te maken geef ik u enkele tips, wanneer de eerste kuur niet is aangeslagen:

• Ververs 30% van je vijverwater.
• Gebruik eerst een middel als kaliumpermanganaat (KP) om de slijmhuid van de vissen te “strippen”. Let op, dit is een gevaarlijk middel waarbij je eigen gezondheid voorop staat. Laat je adviseren of helpen door een deskundige en gebruik huid-, ogen-, en luchtwegbescherming. Door dit “wegbranden” van de slijmhuid laten al een flink aantal wormen los en zijn de overige wormen beter bereikbaar voor het wormenmiddel.
• Wanneer je een wormenmiddel in poedervorm gebruikt, dan is het essentieel dat je dit eerst goed oplost, voor je het toedient. Los het poeder liefst eerst op in aceton of alcohol, daarna in een gieter warm water en dan verspreiden in de vijver. Heb je geen alcohol of aceton of wil je dat niet gebruiken, los het poeder dan op in warm water met een scheutje afwasmiddel (hierdoor lost het iets beter op). Goed roeren met een garde of iets dergelijks! Gebruik het wormenmiddel een dag na de KP, anders is de slijmhuid alweer terug.
• Heb je een trommel als voorfilter dan bestaat het gevaar dat niet goed opgelost poeder er snel uitgefilterd wordt. Zet de trommel de eerste paar dagen van de kuur daarom stil en gebruik de bypass (rode doppen in de trommel verwijderen om het water buiten de trommel om te laten doorstromen)
• Zet UVC lamp uit, verwijder absorberende materialen als Actieve Kool of Zeoliet.
• Ververs geen water gedurende de duur van de kuur. Ververs 30% ná afloop van de voorgeschreven periode.
• Herhaal bovenstaand proces in geval van kieuwwormen en begin hiermee een dag na de verversing. Kieuwwormen leggen namelijk eitjes en deze eitjes zijn immuun voor het wormenmiddel. De tweede kuur dient om de inmiddels uitgekomen wormen te doden. 

Auteur: Joop van Tol (www.koitoday.nl)