Wondbehandeling bij je vissen

In een vorig artikel (klik hier) hebben we gezien hoe een vis beschadigd kan raken. Afhankelijk van de omstandigheden en ernst van de situatie zult u dan moeten overwegen om wel of geen wondbehandeling toe te (laten) passen. U kunt het even aankijken, maar zodra de wond zich uitbreidt of begint te ontsteken zult u actie moeten ondernemen.

Doel

Een wondbehandeling heeft tot doel om schadelijke organismen die willen profiteren van de geboden kans, de pas af te snijden. Dit doen we door de wond te ontsmetten. Hierbij ontdoen we de wond van reeds aanwezige, schadelijke organismen (zoals bacteriën, algen, schimmels en protozoa) en deze vervolgens af te sluiten (te sealen), waardoor er geen nieuwe profiteurs meer kunnen binnendringen. Dit geeft de vis de gelegenheid om gemakkelijker te herstellen. Het lichaam hoeft zich immers alleen maar bezig te houden met het herstellen van het weefsel en niet meer met de gelijktijdige strijd tegen indringers.

Zelf doen?

Het uitvoeren van een wondbehandeling kunt u zelf. Hiervoor kunt u een cursus volgen of dit leren van een ervaren hobbyist of dierenarts. De eerste keer is dat wellicht best eng en kunt u dat het beste samen met een ervaringsdeskundige doen. Uiteraard kunt u de wondbehandeling ook uitbesteden aan iemand anders. Onafhankelijk zijn heeft echter als voordeel dat u niet hoeft te wachten tot een ander tijd heeft, terwijl ondertussen het probleem verergert.

Materiaal

Zorg ervoor dat u al het materiaal dat u nodig hebt klaar hebt liggen op het moment dat u de vis onder narcose brengt. Dit voorkomt stress en geklungel. Zaken die u nodig heeft zijn:

Een goede werkplek, bijvoorbeeld een aankleedkussen voor een baby met daaromheen een vuilniszak.
Een bowl, verdovingsvloeistof, medische (wegwerp)handschoenen, wattenstaafjes en keukenrol.
Een schaartje, een pincet en een griptang (om schubben te trekken).
Ontsmettingsmiddel (bijv. waterstofperoxide 3%) en een wondsealer.

Er zijn kant-en-klaar setjes te koop waar alle benodigdheden inzitten.

Uitvoering

Doseer de juiste hoeveelheid verdovingsvloeistof in een bowl met vijverwater.

Plaats de vis en dek de bowl af. Duw de vis nu en dan op de zij. Als de vis niet zelfstandig meer overeind komt kan de behandeling starten. Dek de vis af met natte handdoeken en pak hem een beetje in, met uitzondering van de wond, hierdoor kan de vis niet spartelen/wegspringen als hij bijkomt tijdens de behandeling.
Verwijder aangetaste schubben met de griptang of pincet en dode huid met een stuk keukenrol. Spoel de wond met wat kraanwater. Doordrenk een wattenstaafje met waterstofperoxide en wrijf de wond grondig schoon (niet te voorzichtig), wissel veel wattenstaafjes af en hergebruik een gebruikte kant niet. Reinig ook de schubzakjes afzonderlijk grondig, door goed onder de schubben te gaan met het wattenstaafje. Spoel het ontstane schuim af en toe weg met wat kraanwater.
Dep de wond droog met wat keukenrol en gebruik de sealer om de wond dicht te smeren, druppelen of spuiten (al naar gelang het middel). Zorg dat ook de schubzakjes voldoende geraakt worden. Laat het hierna, indien nodig, een beetje drogen (blazen helpt).
Plaats de vis terug, maar ondersteun deze tot hij zelfstandig wegzwemt. Om het bijkomen te versnellen kunt u de kieuwen boven een luchtsteentje houden of de vis met een duim in de bek (zodat de kieuwen open staan) heen en weer bewegen door het water, zodat er veel zuurstofrijk water langs de kieuwen stroomt.
Herhaal de behandeling bij ernstige wonden om de dag.

Werk grondig en niet als een te zachte heelmeester. U zult soms flink moeten schrobben en schubben trekken om een schone wond te krijgen. Werk niet te gehaast. De vis kan, mits de kieuwen nat blijven, makkelijk een minuut of tien buiten het water worden gehouden.