Zuurstof (deel 2)

In het eerste deel van dit tweeluik Zuurstof (deel 1) hebben we gezien wat zuurstof(gas) is, welk doel het dient, hoe het in de vijver komt en welke hoeveelheden (absoluut en relatief) je nodig hebt om je vijver optimaal te laten functioneren. In dit deel zien we hoe vissen zuurstof opnemen en wat oorzaken en gevolgen kunnen zijn van een tekort.

Opname van zuurstof door de vis

Vissen nemen zuurstof op via de kieuwen. Op de kieuwbogen zitten vele kieuwplaatjes die samen een groot oppervlak vormen en waardoor zuurstofarm bloed stroomt. Door diffusie wordt dit bloed verrijkt met zuurstof uit het omringende water. Beenvissen (waaronder koi en goudvissen vallen) moeten continu de bek openen en sluiten zodat water langs de kieuwen kan stromen. Sommige vissen (zoals haaien en steuren) hebben dat mechanisme niet en daarom zullen ze moeten blijven zwemmen (of in de stroming gaan liggen) om voldoende zuurstofrijk water door de kieuwen te laten stromen.

Een tekort aan zuurstof in de vijver

Een te kort aan zuurstof in de vijver kan verschillende oorzaken hebben:

Het water is erg warm, hierdoor kan de zuurstofnorm niet gehaald worden.
De vijver heeft onvoldoende beluchting of waterbeweging om voldoende aanvulling vanuit de buitenlucht te laten plaatsvinden.
Het water is sterk vervuild waardoor rottingsprocessen meer zuurstof verbruiken dan er bij komt.
Er zijn veel onderwaterplanten aanwezig, waardoor er ’s nachts zuurstofgebrek ontstaat.
Er zijn zuurstofontrekkende middelen gebruikt, zoals medicijnen.

Deze lijst is niet uitputtend en er kunnen ook combinaties van bovenstaande punten voor een tekort aan zuurstof zorgen.

Symptomen van zuurstofgebrek

Wanneer er sprake is van zuurstofgebrek in de vijver kan dat zich als volgt uiten:

De vissen zwemmen voornamelijk vlak onder het wateroppervlak of bij de uitstroom van het filter.
De vissen hebben een versnelde ademhaling.
De vissen worden loom.
De vissen stoppen met eten (er is onvoldoende zuurstof voor de verbranding daarvan).

Maatregelen bij een zuurstoftekort

Wanneer zich bovenstaande symptomen voordoen, kunt u de volgende maatregelen overwegen:

Meet het zuurstofgehalte.
Meet het nitrietgehalte (dit kan vergelijkbare symptomen met zich meebrengen).
Zorg voor meer waterbeweging (beluchten of stroming).
Maak de vijver grondig schoon.
Stop tijdelijk met voeren.